فلفل سیاه

از زمان طلوع بشریت، گیاهان و ادویه‌جات بخش اساسی در تغذیه انسان را تشکیل می‌دهند. هزاران سال است که برای افزایش عطر و طعم، رنگ و رایحه غذاها از گیاهان و ادویه‌جات متنوع همچون فلفل سیاه استفاده می‌شود.

از طرفی، به دلیل ویژگی‌های نگه دارنده و خواص دارویی ادویه‌جات استفاده از آن‌ها با استقبال زیادی از طرف مصرف کنندگان روبه‌رو شده است.

فلفل سیاه که به دلیل سهم گسترده تجارت در بازار جهانی به عنوان «شاه ادویه‌ها» شناخته می‌شود، ادویه‌ای است که در طبخ مواد غذایی مختلف به مقدار بسیار زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این ادویه طعم خاص خود را به غذا اضافه می‌کند و هم‌چنین با ترکیب با سایر مواد طعم آن‌ها را تقویت می‌کند. فلفل سیاه هم‌چنین به دلیل خواص بیولوژیکی و ترکیبات فیتوئیدی فعال زیستی آن مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است و تحقیقات گسترده‌ای جهت شناخت خواص آن انجام شده است.

محل کشت فلفل سیاه

از لحاظ جغرافیایی، این گیاه بیشتر در مناطق گرم و خشک کشت می‌شود. مناطق اصلی کشت آن عمدتا در هند و سایر کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا قرار دارند. در حال حاضر، ویتنام بزرگ‌ترین تولید کننده این گیاه در جهان است و در منطقه جنوبی ویتنام این گیاه به طور عمده کشت می‌شود.

این گونه فلفل عمدتا در قالب یک کالای آشپزی به عنوان یک ماده چاشنی برای تقویت طعم غذا و هم‌چنین برای نگهداری مواد غذایی در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جدا از کاربردهای آشپزی این ماده، استفاده از این ماده به طب عامیانه و سنتی در چندین کشور مختلف مشهور است.

مشخصات بیولوژیکی این گیاه به طور گسترده توسط جامعه علمی مورد مطالعه قرار گرفته و ادبیات زیادی در این خصوص پدید آمده است.

در ادامه به خواص و نحوه فراوری این ماده اشاره خواهیم کرد.

خواص فلفل سیاه

گیاه فلفل و ترکیبات زیست فعال آن دارای خصوصیات دارویی مهمی از جمله ضد میکروب بودن، خواص آنتی اکسیدانی، کمک کننده به درمان سرطان، ضد درد، ضد تشنج، محافظت کننده سیستم عصبی، تعدیل کننده قند خون وخواص ضد التهابی هستند.

آنتی اکسیدان

چندین روش آزمایشگاهی برای ارزیابی قدرت آنتی اکسیدانی این گیاه انجام شده است.

این آزمایش‌ها نشان دادند که این ماده با دارا بودن بالاترین میزان آنتی اکسیدان‌ها در بین تمام مواد غذایی تاثیرات مثبت زیادی بر سلامتی دارد.

با مصرف این نوع از فلفل به میزان آنتی اکسیدهایی که از آسیب رسیدن به رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند و به تقویت سیستم ایمنی بدن می‌پردازند افزوده می‌شود.

کمک کننده به درمان سرطان

افزایش فزاینده مصرف داروهای شیمیایی و عوارض جانبی آن‌ها باعث افزایش علاقه جامعه علمی به تحقیق در مورد گیاهان دارویی مفید با خاصیت ضد سرطانی شده است. محققان خاصیت ضد سرطانی این ماده جهت درمان سلول‌های سرطانی مختلف را بررسی کرده‌اند.

برای مثال، تحقیقات نشان داده‌اند که عصاره ریشه فلفل سیاه جهت درمان سرطان پروستات، سرطان پستان و سرطان روده اثرات فوق العاده‌ای دارند.

هم‌چنین مصرف این ماده به جذب مواد مغذی دیگر مانند سلنیوم، کورکومین و ویتامین‌های بی کمک می‌کند و زمینه ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.

ضد التهاب

فلفل سیاه خاصیت ضد التهابی بالایی دارد و به همین دلیل جهت کاهش درد عضلات، مسائل گوارشی و آرتریت التهابی مورد توجه قرار گرفته است.

این ماده به جلوگیری از التهاب لثه کمک زیادی می‌کند.

به طوری که مصرف فلفل و نمک موجب کاهش دردهای دندانی می‌شود.

از طرفی خاصیت ضد التهابی این فلفل منجر به پاک سازی ریه‌ها و کاهش میزان تولید مخاط درون ریه‌ها می‌شود و به همین دلیل برای کاهش درد قفسه سینه موثر است.

اثرات مثبت مصرف این ماده در درمان آسم و سیاه سرفه نیز مشهود است.

درمان دیابت

اثرات مثبت مصرف این نوع فلفل در تحقیقی در خصوص درمان دیابت موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت نشان داده شد.

به صورتی که با مصرف فلفل سیاه به مدت 4 هفته سطح گلوکز خون موش‌ها به میزان 4 درصد کاهش پیدا کرد.

با توجه به آزمایش‌های صورت گرفته محققان دریافته‌اند که مصرف این ماده با به تاخیر انداختن جذب گلوکز باعث تثبیت قند خون می‌شود و با تنظیم هیپرگلیسمی به درمان دیابت کمک می‌کند.

تقویت سیستم عصبی

مطالعات انجام شده بر موش‌های صحرایی نر نژاد ویستار نشان می‌دهند که عصاره فلفل خاصیت ضد اضطرابی و ضد افسردگی بالایی دارد.

این ماده با تحریک سیستم عصبی و آزاد سازی آنزیم‌های انتقال دهنده عصبی توانایی و عملکرد مغز را افزایش می‌دهد که به کاهش اختلال حافظه و درمان نقص شناختی کمک شایانی خواهد کرد.

مصرف این ماده از سلول‌های عصبی محافظت می‌کند و از مرگ این سلول‌های حیاتی جلوگیری بعمل می‌آورد.

به همین دلیل مصرف این ماده به بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند تشنج، سکته مغزی و افسردگی توصیه می‌شود.

بهبود دهنده عملکرد سیستم گوارش

فلفل سیاه می‌تواند با تحریک سیستم گوارش و آنزیم‌های گوارشی به هضم مواد غذایی کمک کند و باعث تقویت و بهبود عملکرد معده می‌شود.

این ماده با خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی خود به درمان آسیب‌های مخاط معده و زخم‌های پپتیک کمک می‌کند.

مصرف این ماده از میزان باد معده می‌کاهد و در درمان بیماری صرع نیز موثر است.

کنترل وزن

فلفل سیاه با دارا بودن ترکیباتی از تشکیل و انباشته شدن سلول‌های چربی در بدن جلوگیری می‌کند.

به همین دلیل مصرف آن به افرادی که دنبال راهی برای کاهش وزن هستند توصیه می‌شود.

از طرفی این ماده غذایی کالری بالایی ندارد و با خاصیت ضد چربی خود در درمان مشکلات چاقی به افراد کمک خواهد کرد.

نحوه فراوری فلفل سیاه

از آن‌جایی که این گیاه دارای طبعی گرم و خشک است محیط‌هایی با دمای 24 تا 29 درجه مناسب‌ترین مکان برای کاشت این گیاه به حساب می‌روند.

اگر در محیط سردسیر قصد کاشت این ماده را داشته باشید توصیه می‌شود که در خانه یا گل‌خانه به کاشت این محصول اقدام کنید.

خاکی که در آن این گیاه کاشته می‌شود باید زهکشی مناسبی داشته باشد.

برای سنجش میزان زهکشی خاک می‌تواند گودالی با طول 30 تا 46 سانتی متر و عرض 30 الی 46 سانتی متر را در خاک حفر کنید و آن را از آب پر کنید.

اگر آب موجود در گودال پس از گذشت 5 الی 15 دقیقه از آب خالی شود می‌توان گفت که زهکشی خاک جهت کاشت این ماده مناسب است.

همانند تمامی گیاهان این نوع فلفل نیز برای رشد به ترکیبی از نور خورشید و سایه نیاز دارد.

به همین دلیل نقطه‌ای که در روز به میزان 6 تا 8 ساعت نور خورشید دریافت می‌کند را برای کاشت این گیاه انتخاب کنید.

از لامپ‌های آفتاب نیز می‌توان جهت تامین نور استفاده کرد.

بذرهای فلفل سیاه معمولا خشک و سخت هستند.

با خیساندن بذرها در آب ولرم و به مدت 24 ساعت شرایط رشد این گیاه را بهبود خواهید بخشید.

بذرها را در عمق 46 سانتی متری و نیز با فاصله 2.5 تا 5 سانتی متری از یک‌دیگر باید کاشت.

این نوع فلفل گیاهی رونده محسوب می‌شود و در صورت مهیا بودن شرایط کشت تا ارتفاعی حدود 4.6 متر رشد خواهند کرد.

به همین دلیل بهتر است داربست‌هایی به فاصله 7.5 سانتی متری از بذر این گیاه در خاک نصب کنید تا گیاه از این داربست‌ها بالا برود و آسیب نبیند.

این گیاه به دو تا سه بار آبیاری در هفته نیاز دارد.

بهتر است که هر هفته به این گیاه کود داده شود تا مواد مغذی لازم هت رشد را دریافت کنند.

از طرفی، در صورت مشاهده آفت و حشره استفاده از حشره‌کش‌ها پشنهاد می‌شود.

پس از گذشت 2 تا 3 سال از کشت بذرهای آن، این گیاه در بهار یا تابستان گل خواهد داد.

زمانی که رنگ دانه‌های این گیاه متمایل به قرمز روشن شود می‌توان میوه‌های آن را برداشت کرد.

سپس لازم است این دانه‌ها را به مدت 7 تا 9 روز در بیرون خانه و زیر نور خورشید خشک کرد.

پس از این مدت می‌توان دانه‌های فلفل را به صورت پودر شده مصرف کرد یا دانه‌های آن را تا مدت 4 سال نگهداری کرد.

منابع

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30740986

Takooree, H., Aumeeruddy, M. Z., Rengasamy, K. R. R., Venugopala, K. N., Jeewon, R., Zengin, G., & Mahoomodally, M. F. (2019). A systematic review on black pepper (Piper nigrum L.): from folk uses to pharmacological applications. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 1–34. doi:10.1080/10408398.2019.1565489