سهم اندونزی از تولید و فروش میخک در جهان

اندونزی با سهم بیش از ۷۰ درصدی، بزرگترین تولیدکننده جهانی میخک است و چندین هزار کشاورز در این کشور مشغول کشت میخک هستند. تولید و فروش میخک تنها قسمتی از اقتصاد اندونزی است اما می‌توان سودآوری آن را خوب دانست. براساس آخرین آمار دولتی اندونزی، در حدود یک میلیون کشاورز در این کشور محصول میخک را کشت می‌کنند و دو منطقه سولاوسی و جاوای مرکزی مهم‌ترین مناطق کشت و تجارت میخک به شمار می‌روند.

تجارت و فروش میخک یکی از منابع درآمد خانواده‌ها در اندونزی

تجارت محصول کشاورزی میخک سهم زیادی در در‌آمدزایی خانوارها در اندونزی دارد و بیشتر محصول میخک تولیدی کشاورزان آن توسط کشاورزان خرد کشت می‌شود. در رتبه‌بندی بعدی تولید جهانی میخک، کشور ماداگاسکار قرار دارد که سهم آن از تولید کل جهانی ۱۶ درصد است.

بیشتر محصول تولیدی اندونزی که ۹۰ درصد آن را شامل می‌شود در این کشور به صنعت تنباکو اختصاص پیدا می‌کند. آمار سازمان جهانی FAO نشان می‌دهد که تولید میخک اندونزی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ رشد زیادی داشته است و از حدود ۸۰ هزار تن در سال به ۱۰۰ هزار تن در سال افزایش پیدا کرده است.

تقاضای محصول و ارزش زیاد فروش میخک

به دلیل تقاضای داخلی و فروش میخک در اندونزی، تنها مقدار کمی از تولید آن به صادرات میخک اختصاص پیدا کرده و این مقدار ۵ درصد از تولید کل کشور است. با این حال، مقدار برداشت زیاد میخک نیز در بعضی از سال‌ها منجر به افزایش زیاد صادرات شده است. برای نمونه می‌توان گفت، صادرات اندونزی در سال ۲۰۱۶ چهل درصد از صادرات میخک جهانی بود که این مقدار در تجارت جهانی غیرمعمول تلقی می‌شد.

در نقطه مقابل، زمانی که بازدهی کشت و برداشت میخک اندونزی در سال‌های مختلف دچار کاهش شود، واردات میخک است که تقاضای داخلی این کشور را پاسخ می‌دهد و این مسئله در بعضی از سال‌ها دیده شده است.

برای نمونه می‌توان سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ را بیان کرد که واردات این کشور در سال ۲۰۱۰ در حدود ۱۵ هزار تن و واردات آن در سال ۲۰۱۱ در حدود ۵ هزار تن بود. این در حالی است که اندونزی در این سال‌ها صادرات و فروش میخک بسیار جزئی به کشورهای دیگر داشت.

مساحت کشت و انواع میخک

محصول میخک در مساحتی بالغ بر ۵۰۰ هزار هکتار در این کشور کشت می‌شود و قیمت میخک در این کشور دچار نوسان‌هایی است. قیمت محصول در سال ۲۰۱۶ که به وسیله موسسه کشاورزی میخک اندونزی اعلام شد مقدار ۷.۱۹ دلار در کیلوگرم بود. قیمت میخک بسته به گونه و درجه محصول، می‌تواند متفاوت باشد.

گونه درجه A میخک سفید در این کشور قیمت ۳.۲۷ دلار دارد و این در حالی است که محصول درجه A میخک Sikotok، میخک Ambonese و میخک Zazibar به ترتیب قیمت ۵.۸۹، ۴.۱۱ و ۵.۹۲ دلاری دارند. این فروش میخک با قیمت اعلام شده موسسه کشاورزی میخک این کشور مطابقت ندارد و این تفاوت قیمتی به دلیل تنوع محصول در کشور اندونزی است.

دلیل تفاوت قیمتی میخک اندونزی می‌تواند مقدار تولید در مناطق مختلف نیز باشد. برای نمونه، تولید متوسط میخک این کشور در منطقه Minahasa مقدار ۲۰۳.۶۱ کیلوگرم است و تفاوت آن با مقدار میخک تولید شده ۳۲۰.۷۲ کیلوگرمی منطقه Pemalang مشهود است.

به طور کلی، قیمت فروش میخک براساس کیفیت و گونه آن تعیین می‌شود. محصول تولیدی سولاوسی اندونزی تقریبا کیفیت بهتر و در نتیجه قیمت بیشتری نسبت به سایر مناطق دارد. متوسط قیمت فروش در این منطقه بین ۶.۵ تا ۷ دلار در کیلوگرم است.

بازار تجارت میخک در اندونزی

بیشتر خانوارهای تولید کننده میخک در اندونزی به این محصول به عنوان منبع درآمد دوم نگاه می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، تنها ۲۵ درصد از تولید کنندگان کل مایحتاج مورد نیاز خود را از طریق فروش میخک تامین می‌کنند. تقریبا دو سوم کشاورزان میخک زمین‌هایی کوچکتر از یک چهارم هکتار دارند و تولید خود را در مساحت پایینی انجام می‌دهند.

مراکز اصلی تولید میخک این کشور سولاوسی و جاوای مرکزی است و به دلیل کشت این محصول به وسیله کشاورزان خرد، تجارت آن جزئی از هزینه‌های زندگی مردم را تشکیل می‌دهد.

در واقع، محصول میخک بومی جزایر اندونزی است و برداشت آن در ماه‌های خشک سال یعنی ژوئن، جولای و آگوست انجام می‌شود. کشت میخک در اندونزی به وسیله تمامی اعضای خانواده انجام می‌شود و برداشت آن نیز به وسیله دست صورت می‌گیرد. پس از برداشت، محصول خشک می‌شود و فروش میخک به صورت خشک شده در اندونزی مرسوم است.

براساس آمار، در بعضی از سال‌ها تولید این کشور به ۸۰ درصد از تولید کل جهانی هم رسیده است. قیمت میخک در دهه گذشته تنها ۱ دلار در کیلوگرم بود؛ اما اکنون قیمت آن به صورتی افزایش پیدا کرده است که مردم حتی در خانه‌های خود نیز، این محصول را کشت می‌کنند و از فروش میخک بخشی از هزینه‌های زندگی را تامین می‌کنند.

فرآوری و کاربردهای مختلف میخک

محصول میخک کشت شده به وسیله شرکت‌های تجاری و صادراتی خریداری شده و برای صادرات یا فرآوری آماده می‌شود. در حقیقت، کشاورزان این محصول ابزار فرآوری آن را ندارند و تنها محصول را برداشت می‌کنند و پس از خشک کردن آن، میخک را به تاجران می‌فروشند. محصول‌دهی گیاه میخک به صورتی است که در سه سال به بلوغ می‌رسد و پس از آن هر ساله می‌توان محصول را برداشت کرد. برداشت میخک از گیاه آن حتی تا ده‌ها سال نیز ممکن است.

برای محصول دهی گیاه، خاک آن باید شرایط ایده‌آلی داشته باشد و میزان بارندگی سالانه آن در حد ۱۵۰۰ میلی‌متر است.

میخک کاربرد آشپزی و دارویی عالی دارد و یکی از مواد محبوب است که در آشپزی آسیایی از آن استفاده می‌شود. روغن میخک نیز از جمله فراورده‌هایی است که در کاربردهای دارویی و سلامت استفاده زیادی دارد.

علاوه بر این، چیزی که ارزش فروش میخک را بیشتر کرده است، عطر مطبوع آن است که مورد توجه بسیاری از تولید کنندگان عطرسازی قرار گرفته است. میخک به صورت وسیع در صنایع عطر و ادکلن‌سازی استفاده می‌شود.

منبع:

World Bank: THE ECONOMICS OF CLOVE FARMING IN INDONESIA