زعفران

نام دیگر آن زرپران است که به عربی زعفران نامیده شود. نام علمی این طلای ناب Crocus Sativus است. زعفران یک ادویه مشتق شده از گل Crocus sativus است که معمولا به عنوان “Crocus زعفران” شناخته می شود و از تیره زنبقیان است. ایران بزرگترین تولید کننده زعفران در جهان است.

زعفران یک گیاه چند ساله است و ارتفاعی بین 10 تا 30 سانتیمتر دارد. ریشه آن پیازی است که از وسط آن برگ هایی باریک و دراز بیرون می آیند و از وسط این برگ ها ساقه گلی بیرون می آید که یک یا 3 گل می دهند که این گلها دارای شش گلبرگ هستند و به رنگ ارغوانی هستند.

در وسط این گل ها 3 پرچم وجود دارد و قرمز رنگ هستند که قسمت مورد استفاده این گیاه هستند که به زپران یا زعفران مشهور است. زعفران دارای رنگ و عطر فراوانی است و طعم آن کمی تلخ است. در ایران زعفران در مناطق استان خراسان رضوی و جنوبی و به تازگی در استان فارس و آذربایجان شرقی کاشت می شود.

تاریخچه زعفران:

ایرانیان خواص زعفران را به یونانی ها و رومی ها و اعراب معرفی کرده اند و کشت آن را بین سده های اول تا چهارم هجری به اسلامیان آموختند. تاریخ نشان دهنده این است که ایرانیان دوستدار زعفران و زر بوده اند و از آن در مراسمات خود استفاده می کردند. در زمان هخامنشیان از زعفران برای تزیین نان و خوش بو کردن غذا ها نیز استفاده می شده است.

اسپانیا در سال 1393 حدود صد تن زعفران صادر کرده است. در این میان امارات با اینکه زمینی برای کاشت زعفران ندارد ولی جز عمده کشورهای صادر کننده زعفران است. افغانستان هم  از مدیان و صادر کنندگان زعفران است با این که زمین های زیادی برای کاشت آن ندارد.

از زعفران به جهت طعم و بو و رنگ آن به طور گسترده ای در غذاها  و صنایع شیرینی پزی استفاده می شود. از مهمترین ترکیبات  زعفران ترکیبات زرد رنگ به نام مشتقات کروستین است که به راحتی در آب حل می شود . مزه تلخ آن به دلیل وجود پیکروکروسین است که برای معده بسیار مقوی است. عطر آن به دلیل وجود سافرانان موجود در محصول مهم است.

شرایط نگهداری زعفران:

برای نگهداری بیشتر زعفران باید آن را دور از رطوبت و نور در ظرف شیشه ای نگهداری شود زیرا اگر درست نگهداری نشود باعث می شود عطر و طعم خود را از دست می دهد. زعفران طی دو ماه خشک می شود و عطر و طعم آن نسبت به تازه آن کمتر می شود که پس از آسیاب شدن دوباره عطر و طعم فراوانی پیدا می کند.

از قدیم به دلیل گرانی زعفران حقه بازان آن را دستکاری می کردند که معمولا حکم آنان اعدام بوده است. روش تقلب آنان استفاده از گلرنگ به جای زعفران است و یا بالا بردن وزن آن با اضافه کردن نمک و شکر می باشد. بهترین نوع زعفران زعفران دختر پیچ است که خالص تر است و مانند رشته نخی است که ته آن سفید و دم قرمز رنگی دارد.

خواص زعفران :

• نشاط آور و ضد افسردگی
• پیشگیری از کاهش دید در پیری
• ضد سرطان
• و….

مضرات زعفران:

• تهوع آور
• کاهش ضربان قلب
• خون ریزی بینی
• سرگیجه آور
• زردی پوست و ….

زعفران با برند نفیس در ایران از بهترین نوع زعفران است که معمولا به کشور های مجاور به ویژه عربستان صادر می شود.

بهترین زمان برای خرید عمده زعفران از اواسط  مهر ماه تا آخر آذر است که به دلیل برداشت محصول قیمت آن به حداقل می رسد که به مصرف کننده گان این محصول به صورت عمده به ویژه کارگاه های تولید بستنی و پولکی توصیه می شود که در این زمان اقدام به خرید زعفران مورد نیاز خود کنند.

دیگر برند های زعفران در ایران:

زعفران بهرامن :

مشهور ترين برند زعفران ايران است کیفیت بالایی دارد و از شرکتهای معتبر ایرانی است  که جز صادر کنندگان نمونه کشور است که حدود 70 درصد زعفران ایران را برند بهرامن تامین می کند.

زعفران عباس زاده :

زعفران عباس زاده كيفيت متوسطی دارد ولی در میان مردم اصفهان شهرت فراوانی دارد و مخصوص خرده فروشان است و به خاطر کیفیت پایینی که دارد برای تولید پولک و نبات و بستنی سنتی توصیه نمی شود و صرفا برای مصارف خانگی است.

زعفران نفيس:

با كيفيت ترين زعفران ايران اين برند مي باشد که به دلیل کیفیت خوب و رنگ دهی عالی محبوب در ميان توليدی های نبات و بستنی و خورشت ماست و رستوران ها است. با این حال برند كمتر شناخته شده در ميان مردم عامه است و به مغازه دارانی که فروش خرده دارند توصیه نمیشود که این میزان در میان مردم اصفهان بیشتر است.

گیاهینه زعفران نفیس را در بسته بندی های زیر به فروشندگان و مصرف کنندگان عرضه می کند:

١. يك مثقال

٢.نيم مثقال

٣. دو گرم

٤.يك گرم

٥. نيم گرم

٦. چهار گرم

٧. ٢٥٠ گرمي ( ربع كيلويي ) جهت استفاده رستوران ها و واحد های توليدی

٨.  بسته بند هاي كادويي مخصوص هديه در اندازه هاي مختلف مثلا خاتم كاري شده و …

گیاهینه زعفران بهرامن را به صورت عمده در بسته بندی های مختلف به فروشندگان و مصرف کنندگان عرضه می کند.