زرشک  پفکی

نام لاتین: Berberis

طبع زرشک سرد و خشک است. زرشک از گونه گیاهان درختچه‌ای تیغدار است که طول آن بین ۱ تا ۵ متر است. چوب درختچه قرمز، قهوه‌ای و یا زرد رنگ است. برگ‌ها به شکل بیضی بوده و دندانه‌های تیز دارد.

میوه درختچه زرشک قرمز رنگ و دارای مزه ترشی ‌است. ریشهٔ این درختچه را آئرخیس نیز می گویند. در اواخر بهار و اوایل تابستان شکوفه های این بوته به زیبایی نمایان است. غنچه‌ زرشک اول زرد رنگ است که رنگ آن در فصل پاییز به رنگ قرمز تیره تبدیل می شود.

ریشه، پوست ریشه، ساقه، برگ و میوه این گیاه برای انواع مصارف مورد استفاده قرار می گیرد. زرشک از گیاهان بومی در مناطق معتدل و نیمه استوایی است و در اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و جنوبی هم وجود دارد.

تولید و شرایط رشد زرشک:

ایران بزرگترین تولید کننده زرشک دنیا است که مهمترین منطقه تولید آن خراسان جنوبی است که تولید 95 درصد از زرشک دنیا را به خود اختصاص داده است. زرشک دانه دار درختچه میوه دهنده و خودرو است که بیشتر در مناطق کوهستانی ایران  وجود دارد . این گیاه درشرایط سخت و نامساعد هم میوه های زیادی می دهد.

امروزه در اروپا از زرشک به ندرت استفاده می شود. از جمله کشورهایی که بیشترین استفاده را دارند، ایران است .

زرشک درانواع غذاهای ایرانی مانند پلوها و برنج (مانند زرشک پلو ) و به عنوان طعم دهنده ای برای گوشت مرغ رایج هستند. با توجه به عطر و طعم ذاتی آن ها، گاهی اوقات قبل از اضافه شدن به برنج ایرانی، با قند پخته می شوند.

ارزش غذایی زرشک در 100 گرم:

• حاوی 0.6 گرم چربی
• 102 گرم کربوهیدرات
• 0.9 گرم پروتئین
• 0 گرم ویتامین آ
• 750 گرم ویتامین C

از ریشه و ساقه آن هم استفاده های فراوانی می شود که در اروپا و آمریکا برای رنگ کردن لباس از آن استفاده می شود. ترکیباتی که در پوسته زرشک قرار دارد آن را به یک گیاه درمانی در طب سنتی تبدیل کرده است.

خواص زرشک:

• درمان اسهال
• درمان سوزش ادرار
• مفید برای واریس
• درمان رماتیسم
• اشتها آور
• هضم راحت تر
• مفید برای زردی و یرقان
• درمان ورم طحال
• درمان بواسیر
• درمان دیابت
• رفع سنگ کلیه
• پیشگیری از سرماخوردگی
• بالا بردن ایمنی بدن
• پایین آورنده چربی خون
• درمانی برای اوره بالا
• برطرف کردن عطش
• درمان کیسه صفرا و…..

مضرات زرشک:

مصرف زیاد آن باعث ایجاد نفخ می شود، مضر برای افرادی که سرفه می کنند، مضر برای زنان حامله که می تواند باعث سقط جنین شود. مصرف زیاد موجب ناراحتی در روده و معده می شود. عصاره آن در دوران بارداری و شیردهی مضر است. مضربرای کودکان و….

زرشک هم به صورت تازه و هم به صورت خشک شده در بازار برای انواع مصارف موجود می باشد.

گیاهینه زرشک پفکی را به صورت عمده از بسته های 1 کیلو تا کیسه های 10 کیلویی برای فروش به فروشندگان و مصرف کنندگان عرضه می کند.