کنجد

نام های دیگر: سمسم و یا جلجلان

نام لاتین: Seeds Sesame

گیاه کنجد یک ساله‌ است و ارتفاع آن یک متر می باشد. قسمت انتهایی ساقه های آن پوشیده از کرک است و برگ های آن بیضی، باریک و نوک تیز است و معمولا گل های آن به رنگ سفید یا قرمز است که به صورت تک تک در کنار برگ های قسمت انتهایی ساقه های آن دیده می شوند.

میوه آن به صورت كپسولی است که محتوی آن دانه های كوچك، مسطح و بیضوی است كه به آن دانه كنجد گفته می شود و قسمت مورد استفاده این گیاه است .

کنجد مانند زرشک از گونه گیاهان سودآور و استراتژیکی هستند که در دوره خشکسالی کشت می شوند. بیشتر از پنج هزار سال است که انسان ها به خواص فوق العاده کنجد پی برده اند. در قدیم پهلوانان آن را برای بالا بردن میزان نیروی خود استفاده می کردند.

هندی ها بیش از سایر اقوام به خاصیت و اثرات معجزه آسا این گیاه اهمیت قائلند و آن را به عامل زیادکننده قدرت و طول عمر می شناسند و از آن در تشریفات مذهبی خود زیاد استفاده می کنند. همچنین خوردن این گیاه از قدیم در ایران هم معمول بوده است، به طور مثال نانوایان مغز آن را روی نان می پاشیدند و این کار تا به امروز در میان آنها رایج است.

کنجد بومی هندوستان است که از آنجا به نقاط دیگر دنیا صادر شده است. امروزه چین از بزرگترین کشور های تولیدکننده کنجد در دنیا می باشد. هندوستان و حبشه از نظر تولید این گیاه بعد از چین هستند.

در ایران هم کنجد تولید می شود که بیشتر مصرف آن برای تهیه روغن و حلوا ارده است. کنجد ایرانی بیشتر در منطقه های جیرفت، بوشهر، لار، خوزستان، شمال کشور و اصفهان کشت می شود. این دانه در مناطق مختلف قیمت متفاوتی دارد و بیشتر برای درست کردن ارده از آن استفاده می شود. کنجد معمولاً به دو شکل است پوست گرفته شده یا همراه پوست که هر دوی آن در بازار موجود هستند.

کنجد حاوی پروتئین، ویتامین های F1، E ، D ، B و لسیتن است. مقدار روغن که از آن به دست می آید حدود 50 درصد است. تفاله روغن کنجد هم از نظر داشتن مواد پروتئینی غذای بسیار خوبی برای گاوهای شیرده می باشند. کنجد معمولاً به دو شکل پوست گرفته شده یا همراه پوست موجود است.

خواص کنجد

طبع کنجد گرم است و بسیار مغذی است به گونه ای که در بیشتر کشورهای فقیر به عنوان جانشین گوشت استفاده می شود. از خواص کنجد می توان در چاق شدن و تقویت نیروی جنسی و همچنین برای رفع قولنج، گرفتگی صدا، نرم کننده معده و روده،کاهش دهنده فشار خون، ضد رماتیسم، درمان کیسه صفرا وغیره نام برد.

انواع کنجد

دانه های کنجد معمولا به رنگ سفید، قهوه ای یا سیاه هستند که ازاین بین کنجد سفید از نظر ارزش غذایی و همچنین کیفیت روغن از انواع دیگر آنها مرغوبتر و بهتر هستند است.

انواع کنجد موجود در بازار:

کنجد ایرانی :

برای روغن گیری رنگ تیره دارد و بوی روغن برای همه ی ذائقه ها مناسب نیست.قیمت متفاوتی دارد و بیشتر برای ارده استفاده و بهترین گزینه است.

کنجد پاکستانی:

رنگ کنجد پاکستانی خاکستری و مشکی است. در این بین کنجدخاکستری برای روغن گیری مناسب است که میتوان آن را با مشکی مخلوط کرد.کنجد مشکی پاکستانی گرانتر از نوع خاکستری آن است.کنجد پاکستان حتما باید دوبار بوجار شود. روغنگیری آن آسان است و برای بیشتر دستگاه ها مناسب است.

کنجد افغانی :

رنگ کنجد افغانی متمایل سبز است و از نوع پاکستانی تیره تر است.درصد روغن گیری آن بیشتر است و به نسبت قیمت بالایی هم دارد. شهرهای افغانستان در نوع کنجد موثرند، برای مثال کنجد مزارشریف و میمنه بهتر هستند.

کنجد هندی :

کنجد هندی شبیه کنجد ایرانی است. درصد روغن دهی آن کمتر است و لرد سفیدی دارد.گفته می شود این کنجد تراریخته است. قیمت مشابهی با کنجد پاکستانی دارد.

کنجد سودان :

این کنجد برای روغن گیری کمتر استفاده می شود و بیشتر برای ارده کاربرد دارد.طعم آن شیرین است و قیمت مناسبی دارد.

کنجد چینی :

این کنجد معمولا پوست کنده هستند و بیشتر برای مصارف شیرینی و نان ب کار میروند.

کنجد آرژانتین :

در بازار موجود است ولی اطلاعات زیادی به دست نیامد.

انواع کنجد موجود در بازار اصفهان :

1.کنجد مشکی
2.کنجد قهوه ای خام
3.کنجد قهوه ای شسته شده
4.کنجد سفید ایرانی
5.کنجد سفید خارجی (هندی)
6.کنجد سفید پاکستانی (با پوست )
7.کنجد قرمز

کنجد مشکی :

نانوایی ها (انواع نان:لواش،بربری،سنگک و…)هم چنین یک سری از شیرینی ها

کنجد قهوه ای شسته شده:

1.نانوایی ها (انواع نان)
2.هفت مغز
3.خوراکی (خالی خوردن)
4.استفاده دارویی جهت تقویت

کنجد قهوه ای خام :

1.خوراکی
2.نان خشکه پزی ها (در حین پختن نان کنجد هم برشته شود)

کنجد سفید ایرانی :

1.نان فانتزی
2.شیرینی و کیک
3.خوراکی
4.مصارف دارویی
کلا در فروشگاه های لوازم قنادی استفاده می شود

کنجد سفید خارجی (هندی)

تمیز تر و سفید تر از کنجد سفید ایرانی می باشد
عامه پسند می باشد ولی از نظر خاصیت کنجد سفید ایرانی خیلی بهتر از خارجی می باشد
1.خوراکی
2.لوازم قنادی ها (کیک و شیرینی )
3.نان فانتزی

کنجد قرمز

کنجد قرمز از تفت دادن و بودادن کنجد سفید ایرانی به دست می اید
بسیار خوش مزه است
1..لوام قنادی ها (شیرینی و کیک)
2.بسته بندی برای شرکت ها جهت خوردن خالی مثل شرکت عقاب

کنجد سفید پاکستانی (با پوست)

جهت روغن گیری استفاده می شود
به نسبت بقیه کنجد ها روغن بیشتری دارد ، ارزان تر است
نکته:کیسه های کنجد 25 کیلویی می باشد
با مجوز از بهداشت

و در آخر گیاهینه کنجد خام را به صورت عمده از کیسه های 5 کیلویی تا  کیسه ها 25 کیلویی به مصرف کنندگان و فروشندگان عرضه می کند.